Toki-izenak: Lesaka

Lesakako dorrea (Nafarroa), izen bereko leinuaren orubea. XV. mendearen erdialdeko eraikina, Caro Baroja 1444 ondoren eraiki zen, gaztelarrek aurreko dorrea suntsitu eta Ochoa Lópiz, Zabaletako jauna, berreraikitzen hasi zenean. Barbakana almenadun batek koroatuta, egurrezko urkamendi bat zuen dorre txiki bat izango zuen atxikita. Cashernea izenez ezagutzen da, Napoleonen inbasioan kuartel gisa erabili zelako.

Independentzia Gerran Wellingtongo kuartel nagusia izan zen. Harlanduzko harriz egindako dorre liraina da. Defentsa-izaera eta oinplano kubikoa besterik ez du, eta fatxada hiru mailatan egituratzen du. Beheko solairuan ate zorrotz bat dago, lorategiarekin komunikatzen dena. Alde berean, bigarren mailan, antzeko trazadun leiho bat dago, eta hirugarrenean konopial bat. Gezileiho batzuek eraikuntzaren defentsa-izaera nabarmentzen dute. Agerian, harrizko matakan sendoen gainean dagoen irtengune handi baten formako goiko errematea nabarmentzen da. Zabaletatik gertu, beste dorre gotiko txikiago bat dago. Oinplano kubikoa du, aurretiko dorrearen antzeko altxaera eta egitura, baina lirainagoa. Goiko errematea nabarmentzen da, matakan handiko irtenune batekin, eta balkoi jarraitua erdiko pisuan, ate beheratu batetik sartzen dena.

Argazkia liburu bilduma honetan aurkitu da: Caro Baroja, Julio. "La Casa en Navarra". Caja de Ahorros de Navarra, 1982. ISBN 84-500-5257-2

Lesakako Albistur kalean kokatuta dagoen Alzatebaita etxearen fatxadaren bista. Arte herrikoiaren harribitxi zoragarria da, XVII. mendekoa. Beheko solairua harlanduzkoa da, eta goiko bi pisuak luzituta daude, eta egurrezko bilbadura dute, teilatu-hegal bikain batez babestuta. Mutil gazte bat ateko janbaren gainean bermatuta dago.

Argazkia liburu bilduma honetan aurkitu da: Caro Baroja, Julio. "La Casa en Navarra". Caja de Ahorros de Navarra, 1982. ISBN 84-500-5257-2

Lesakako dorrea (Nafarroa), izen bereko leinuaren orubea. XV. mendearen erdialdeko eraikina, Caro Baroja 1444 ondoren eraiki zen, gaztelarrek aurreko dorrea suntsitu eta Ochoa Lópiz, Zabaletako jauna, berreraikitzen hasi zenean. Barbakana almenadun batek koroatuta, egurrezko urkamendi bat zuen dorre txiki bat izango zuen atxikita. Cashernea izenez ezagutzen da, Napoleonen inbasioan kuartel gisa erabili zelako.

Independentzia Gerran Wellingtongo kuartel nagusia izan zen. Harlanduzko harriz egindako dorre liraina da. Defentsa-izaera eta oinplano kubikoa besterik ez du, eta fatxada hiru mailatan egituratzen du. Beheko solairuan ate zorrotz bat dago, lorategiarekin komunikatzen dena. Alde berean, bigarren mailan, antzeko trazadun leiho bat dago, eta hirugarrenean konopial bat. Gezileiho batzuek eraikuntzaren defentsa-izaera nabarmentzen dute. Agerian, harrizko matakan sendoen gainean dagoen irtengune handi baten formako goiko errematea nabarmentzen da. Zabaletatik gertu, beste dorre gotiko txikiago bat dago. Oinplano kubikoa du, aurretiko dorrearen antzeko altxaera eta egitura, baina lirainagoa. Goiko errematea nabarmentzen da, matakan handiko irtenune batekin, eta balkoi jarraitua erdiko pisuan, ate beheratu batetik sartzen dena.

Argazkia liburu bilduma honetan aurkitu da: Caro Baroja, Julio. "La Casa en Navarra". Caja de Ahorros de Navarra, 1982. ISBN 84-500-5257-2

Argazkia liburu bilduma honetan aurkitu da: Caro Baroja, Julio. "La Casa en Navarra". Caja de Ahorros de Navarra, 1982. ISBN 84-500-5257-2

Lesakako Juangonea etxearen fatxadaren bista. Alboko harrizko hormak ditu, horma egituratuko fatxada eta solairu-hegalik gabeko entokadura. Estalkia bi isurkikoa da, gailurra fatxadarekiko perpendikularra eta teilatu-hegal zabala ditu. Arkupe edo gorape zuzena nabarmentzen da habe handiaren azpian. Bertan, atzealdean, gotiko jatorriko arku apur bat zorrotza duen ate bat eta teilatu-hegalak babesten duen fatxada osoa hartzen duen egurrezko balkoi lehortegia ikus daitezke. Emakume bat leiho batetik agertzen da.

Argazkia liburu bilduma honetan aurkitu da: Caro Baroja, Julio. "La Casa en Navarra". Caja de Ahorros de Navarra, 1982. ISBN 84-500-5257-2

Hileta elizkizuna Lesakan (Nafarroa). 1939ko abuztuaren 29tik 1944ko apirilaren 29ra Nafarroako gobernadore militar izan zen José Los Arcos Fernández teniente jeneralari ohore militarrekin egindako hileta da. Bere agintaldian, Mendebaldeko Pirinioetako gotorleku-buru ere izan zen. Lesakako hilerrian, hilobi-mausoleo bat dago, gurutze handi batez inguratua, sinbologia militarrarekin eta "JAINKOA eta ABERRIA" hitzekin.

1958an amaitua, Endara errekaren urak (Bidasoa ibaiaren ezkerraldeko ibaiadarra) presatzen ditu Lesakako udalerrian. Irungo Electricas enpresarena da eta energia ekoizteko erabiltzen da. Presak 23 metroko altuera du zimenduen gainean, eta 130 metroko luzera. Urtegiaren bolumena 0,8 Hm3-koa da eta 4 Ha-ko azalera hartzen du. Xafla libreko gainezkabidea du, 7 m3/sg-ko edukierarekin. 208 kw-ko potentzia instalatua du eta ekoiztutako energia 148.190 kw/h-koa da.

Euri-jasek eragindako hondamendia Domiko errekan. 1976. urtea.

Nº referencia : 28850 AMI (Irungo fototeka)

Marmitako txapelketa Lesakan

1. argazkian Juanito Telletxea, Gabriel Maritxalar (Bittiri), Antonio Oyarzabal eta Marcos Oyarzabal.

2. argazkian: 4. koadroan  Antonio Iturria, Bolusiano Ubiria, Juan Etxegarai eta Frantxisku Oiartzabal daude.

3. argazkian: Cecilio Fagoaga  eta Kastillo saria jasotzen (1949)

Frontoia, Kastillobaita (Erlajauregia); Irrimenea.

Goikoak ezkerretik hasita:

Bautista Tapia, Juan Antonio Telletxea, Juan Telletxea, Leon Bereau, Luis Olaechea, Bautista  Zubiria, Francisco Goya, Jose Zozaya, Antonio Picabea, Manuel Aramburu, Perico Zubiria, Jose Michelena eta Eusebio Igoa.

Behekoak ezkerretik hasita:

Juan Telletxea, Jose Goya, Vicente Sansiñena, Rafael Sanjurjo, Sebastian Olasagasti, Manolo Igoa, Modesto Iturria, Alejandro Olasagasti, Salvador Goya, Jose Echabide eta Modesto Ubiria.

Monjak, neska-mutilak Felipearrainea etxearen parean.

Otxogorrienearen sarreran

Neskak monjen eskolan

Mantxintenea baserria eta atzekaldean komentua ikus daiteke